اسکلت فلزی یا بتنی ؟

معایب

هزینه اولیه بالا:

در ساختمانهای فلزی بخش زیادی از هزینه ساخت را باید همان ابتدای کار و جهت خرید قطعات فلزی پرداخت کرد. در سالهای اخیر با توجه به بالا رفتن مداوم قیمت این مصالح پایین آمدن قدرت خرید سازنده یا مجری طرح ، استقبال از ساختمان با اسکلت فلزی در ایران با کاهش مواجه شده است.

ضعف در آتش سوزی:

ضعف در دمای زیاد در هنگام آتش سوزی مقاومت ساختمان با اسکلت فلزی با افزایش دما نقصان خواهد یافت . اگر دمای اسکلت فلزی به ۵۰۰ تا ۶۰۰ درجه سانتیگراد برسد ، تعادل و ایستایی ساختمان به خطر می افتد.

خوردگی و فساد فلز در مقابل عوامل خارجی و جوی:

قطعات مصرفی در ساختمان فلزی در مقابل عوامل جوی خورده شده و از ابعاد و مقاومت آن کاسته می شود به همین علت مخارج نگهداری و محافظت آن سازه ها بیشتر از سازه های بتنی است.

مشکلات ناشی از جوش نامناسب:

اتصال قطعات فلزی به وسیله جوش با توجه به این موارد ممکن است نامناسب و ناکارآمد باشد. مهارت نداشتن جوشکاران ، استفاده از ماشین آلات قدیمی ، کنترل نشدن دقیق توسط مهندسان ناظر ، گران بودن هزینه آزمایش جوش و …

معیارهای انتخاب نوع سیستم سازه‌ای

با توجه به توضیحات بخش غرب و معرفی اجمالی دو نوع سیستم فولادی و بتنی و مزایا و معایب هر کدام ، در این بخش فهرستی از مهمترین معیارها برای انتخاب نوع سیستم سازه ای متناسب با شرایط هر پروژه بیان شده است.

در هر پروژه ، باید معیارهایی که اولویت بیشتری دارند تعیین و تحلیل شوند و در نهایت نوع سیستم سازه ای انتخاب گردد.

منابع و نحوه تامین مالی پروژه

برای آن دسته از کارفرمایانی که مایل اند هزینه پروژه را به‌ صورت خردتر و با توجه به پیشرفت پروژه پرداخت کنند ، اسکلت بتنی گزینه مناسب تری خواهد بود اما با توجه به اینکه عمده هزینه اجرای سازه فلزی هزینه خرید آهن خام مورد نیاز است مقدار بیشتری نقدینگی باید در شروع پروژه هزینه کرد .

همچنین با توجه به اینکه در کشور ما پرداخت وام مسکن پس از تکمیل سقف طبقات پرداخت می گردد در سازه های بتنی میتوان پس از اتمام هر سقف نسبت به دریافت وام اقدام و به پروژه تزریق نمود که این یک مزیت برای اسکلت بتنی محسوب می گردد. حاج رحیم قربانی بزرگترین سازنده کشور میباشد که در پروژه هایی نظیر رونیکا پالاس سیمون بولیوار و رونیکا پالاس نشاط و برج مجلل نگین پونک از اسکلت بتنی استفاده شده است تا هزینه کاهش یابد.

هزینه ساخت

فولاد استفاده شده در ساخت یک سازه فولادی دارای مقاومت مشخص در صورت طراحی صحیح ، نسبت به مقدار فولاد استفاده شده در سازه بتنی دارای همان مقدار مقاومت ، معمولاً در حدود ۳۰ درصد بیشتر است ، از این رو هزینه اجرای اسکلت فلزی بالاتر است بنابراین کارفرمایانی که به دنبال کاهش هزینه در ساخت هستند اسکلت بتنی گزینه مناسب تری است.

ارزش اسقاط

معمولاً در ساخت و سازهای رایج در کشور به مسئله اسقاط سازه کمتر توجه می شود بدین مفهوم که در زمان تخریب سازه ساختمان های فلزی دارای ارزش اسقاط به مراتب بالاتر و هزینه تخریب کمتری می باشد که این نیز می تواند یک مزیت برای اسکلت فلزی محسوب  شود.

شرایط و امکانات منطقه

نزدیکی به کارخانه فولاد یا کارخانه های بتن می تواند تا حد زیادی در هزینه های پروژه موثر بوده و معیار مهمی برای انتخاب نوع سیستم سازه ای است.

سهولت و سرعت اجرا

سازه های فلزی به دلیل اجرای همزمان طبقات از سرعت پیشرفت بیشتری نسبت به سازه های بتنی برخوردار می باشد . همچنین در صورت ساخت اسکلت فلزی در کارخانه مدت زمان اجرا به صورت بیشتری نیز کاهش می یابد اما در اسکلت بتنی با توجه به اجرای هر طبقه بعد از طبقه زیرین همچنین رعایت زمان گیرش اولیه بتن سرعت پیشرفت به مراتب کمتر است . همچنین سرعت بالا در اجرای سازه فلزی باعث کاهش هزینه های بالاسری و زمان بهره برداری پروژه می گردد که باعث جبران بخشی از هزینه بیشتر ساخت است و در پروژه های کتاب ارزیابی اقتصادی باید سریعاً به بهره برداری و فروش برسند ، توجیه اقتصادی دارد.

محدودیت های معماری

گاهی در پروژه ها برای تامین پارکینگ یا سایر فضاها با محدودیت های معماری رو به رو میشویم که با توجه به حجم کمتر ستون های فولادی ناگزیر به استفاده از اسکلت فلزی هستیم.

مقاومت در برابر زلزله

معمولاً این باور غلط وجود دارد که ساختمان اسکلت فلزی در برابر زلزله مقاوم تر است و یا برعکس این ایده اصول آن اشتباه است بدین صورت که هم سیستم بتنی و هم سیستم فلزی را میتوان برای مقاومت های مختلف طراحی نمود که هر دو نیز  به صورت مورد نظر در زلزله عمل کنند .در حقیقت عامل مهم در طراحی و اجرای صحیح سازه است . البته لازم به ذکر است سیستمهای اسکلت بتنی به دلیل افزایش وزن سازه در زلزله نیروی بیشتری را متحمل می شوند.